Door Heleen Menger
In veel mediations kom ik tegen dat het conflict is geëscaleerd vanuit een kwetsende opmerking of een gebeurtenis van soms jaren geleden. De boosheid of het verdriet over deze opmerking is niet (duidelijk) uitgesproken en de ander heeft niet de moeite genomen om excuses te maken en/ of heeft soms helemaal niet in de gaten dat de opmerking zo hard is aangekomen. Ondertussen wordt de samenwerking er niet gezelliger op en ontstaan er nieuwe strubbelingen, totdat de bom barst.
Als ik vervolgens met betrokkenen aan tafel zit om uit te zoeken wat er aan de hand is, is het vaak een hele zoektocht naar dit beginmoment. Als dat wordt blootgelegd betekent dit niet automatisch dat je er bent. Zo had ik twee deelnemers waarvan de een duidelijk maakte dat een zeer kwetsende opmerking die volgens haar door de ander was gemaakt aan de basis lag van de grote problemen die er nu waren. De andere partij (werkgever) ontkende stellig dat de opmerking was gemaakt. Sterker nog, deze sprak van laster. Het woord ‘advocaat’ viel en even leek de situatie onhoudbaar.
Koffie helpt dan. Net zoals een één op één gesprek met beide partijen (een zogenaamde caucus).
Na de koffie kwam op tafel dat de arbeidsrelatie volgens beide partijen niet meer te redden viel. Het wederzijds vertrouwen was onherstelbaar beschadigd. De medewerker wist dat ze geen excuses zou krijgen. Er werd vervolgens verkend hoe een einde van de arbeidsrelatie eruit zou kunnen zien. Hierover lagen de belangen en wensen redelijk dicht bij elkaar en in grote lijnen werd alvast een aantal afspraken gemaakt over de einddatum, de vakantiedagen en hoogte van een vergoeding. De medewerker krijgt altijd het advies om de concept vaststellingsovereenkomst, die door de werkgever gestuurd wordt, voor te leggen aan een deskundig adviseur.
Bij de afronding van het gesprek wilde de werkgever nog iets zeggen. “Het is nooit mijn bedoeling geweest om jou te kwetsen. Kun je dat aanvaarden?” De medewerker aanvaardde dit en met een handdruk gingen ze uit elkaar.
Was de kwetsende opmerking nu gemaakt of niet?
Dat durf ik niet met zekerheid te zeggen. Ik vermoed van wel en in ieder geval is deze als kwetsend ervaren. Sorry zeggen en zelfreflectie zijn waardevolle (maar ook uitdagende) vaardigheden waar veel lastige situaties mee kunnen worden gedraaid. Helaas is toegeven dat je iets fout hebt gedaan, laat staan sorry zeggen, voor sommigen (hier de leidinggevende) zelfs een ‘no go area’, vergelijkbaar met het afgeven van een een brevet van onvermogen. Een uitspraak die erbij in de buurt kwam en waarmee geen gezichtsverlies werd geleden, was blijkbaar het hoogst haalbare en deed in dit geval dienst als excuus.
Hulp nodig van een mediator om je excuses te verwoorden? Neem vooral contact met ons op!