Vorige week is de ‘Handreiking Meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer’ gepresenteerd. Mariëtte Hamer geeft daarmee organisaties nuttige tips over dit belangrijke onderwerp. In een reactie hierop in de NRC werd onder meer genoemd dat het leeraspect in de handreiking weinig uit de verf komt omdat er zwaar wordt ingezet op mediation en dat het besloten karakter van mediation leren in de weg zou staan.
Hier wil ik graag op reageren omdat mediation juist een perfecte leeromgeving biedt voor zowel individuen als organisaties.
In mijn werk als gecertificeerd vertrouwenspersoon en als registermediator bij de Resolute Groep, beweeg ik mij veel op de zogenaamde escalatieladder. De melder heeft last van ongewenst gedrag, vindt het lastig om dit bespreekbaar te maken en kiest voor de veilige weg naar een vertrouwenspersoon. Natuurlijk zou het beter zijn wanneer het werkklimaat zo gunstig is dat de medewerker geen belemmering voelt om zich uit te spreken, maar daar zijn we helaas nog niet. In contact met de vertrouwenspersoon kan de melder alles ongefilterd op tafel leggen en wordt in kaart gebracht wat de voor- en nadelen zijn van mogelijke vervolgstappen. Grote misstanden daargelaten wordt meestal gekozen voor de lage tredes op de ladder: in gesprek gaan. Als interne gesprekken met beklaagde, leidinggevende en/of HR uiteindelijk niet het gewenste effect hebben is de stap naar een externe deskundige, een mediator, logisch en nuttig.
Aan tafel bij de mediator kunnen partijen vrijuit spreken over alles wat tussen hen speelt. Deze gesprekken zijn inderdaad vertrouwelijk. De veilige omgeving, de zekerheid dat niets ‘tegen je gebruikt’ kan worden en de gesprekstechnieken van de mediator maken het makkelijker om open en direct te zijn. Deze setting biedt vele leermomenten voor alle betrokken. En niet alleen voor betrokkenen. Als partijen tot afspraken komen en beide akkoord zijn met het breder delen van deze afspraken, dan zijn er geen belemmeringen om dit te doen en kunnen ook andere medewerkers en afdelingen, zonder in detail te treden, zien, horen en leren van hoe een probleem is aangepakt en opgelost.
Overal wordt geworsteld met nieuwe normen en waarden, of eigenlijk het strakker hanteren van de bekende. De werknemer die thuis al jaren vrolijk zijn buurvrouw in haar bil knijpt, wordt zelf bij de ballen genomen als hij dit ook bij een collega doet. Het gesprek hierover leidt niet meteen tot een andere mening bij de dader (‘hij bedoelde het echt niet verkeerd’) maar er is wel geleerd hoe akelig een ander deze kneep heeft ervaren en dat de sleutel tot voorkoming daarvan ligt in je eigen gedrag. Dat kun je veranderen; gevoelens van een ander niet.
De intervisiebijeenkomsten waar ik als vertrouwenspersoon en mediator van Resolute maandelijks aan deel neem, maken duidelijk dat we er nog lang niet zijn met een veilige werkomgeving, maar er wordt wel heel hard aan gewerkt en met vele betrokkenen zetten we grote stappen voorwaarts!
Heleen Menger